Рівень феритину як предиктор внутрішньогоспітальної смертності в пацієнтів із COVID-19 та артеріальною гіпертензією

Автор(и)

DOI:

https://doi.org/10.14739/2310-1210.2023.1.266424

Ключові слова:

COVID-19, феритин, артеріальна гіпертензія, предиктор, смертність

Анотація

Мета роботи – встановити прогностичну значущість рівнів феритину сироватки крові на час госпіталізації щодо тяжкого / вкрай тяжкого перебігу, потреби в кисневій терапії та внутрішньогоспітальної смертності в пацієнтів з артеріальною гіпертензією та пневмонією, що асоційована з коронавірусною хворобою COVID-19.

Матеріали та методи. У дослідженні взяли участь 135 невакцинованих пацієнтів, госпіталізованих з приводу пневмонії, що асоційована з коронавірусною хворобою COVID-19. Артеріальну гіпертензію діагностували в 78,5 % хворих.

Результати. Серед пацієнтів з артеріальною гіпертензією середній рівень феритину під час госпіталізації становив 315,5 (169,0–396,0) нг/мл у пацієнтів із середньотяжким перебігом, 374,0 (171,0–709,5) нг/мл у хворих із тяжким перебігом, 489,0 (362,0–1128,5) нг/мл у пацієнтів із вкрай тяжким перебігом (р = 0,03). Рівень феритину під час госпіталізації був вищим у тих пацієнтів, які померли (539,0 (440,0–1128,5) нг/мл), ніж у тих, хто одужав (332,5 (172,0–545,0) нг/мл, p = 0,02). Хворі на артеріальну гіпетензію, які потребували кисневої терапії, мали вищий рівень феритину сироватки крові (446,0 (187,0–763,0) нг/мл), ніж пацієнти, які не потребували такої терапії (324,0 (165,0–401,0) нг/мл, p = 0,02). Виявили слабкі дискримінаційні властивості рівня феритину сироватки крові щодо прогнозування тяжкого / вкрай тяжкого перебігу (AUC = 0,628, p = 0,02) та потреби в кисневій терапії (AUC = 0,629, p = 0,02). Визначили задовільну дискримінаційну здатність рівня феритину сироватки крові щодо прогнозування внутрішньогоспітальної смертності (AUC = 0,701, p = 0,03); індекс Юдена – 0,54, асоційований критерій становив >438,0 нг/мл із чутливістю 83,3 % і специфічністю 70,7 %. Рівень феритину >438,0 нг/мл під час госпіталізації асоціювався зі значним підвищенням внутрішньогоспітальної смертності (відношення шансів – 12,04 (2,47–58,62), p = 0,002).

Висновки. Рівень феритину сироватки крові під час госпіталізації зростає з тяжкістю коронавірусної хвороби COVID-19 у пацієнтів з артеріальною гіпертензією. Рівень сироваткового феритину є предиктором внутрішньогоспітальної смертності у хворих на артеріальну гіпертензію. Однак його предиктивні властивості щодо тяжкого / вкрай тяжкого перебігу та потреби в кисневій терапії є слабкими. Рівень феритину 438,0 нг/мл можна вважати пороговим значенням щодо прогнозування внутрішньогоспітальної смертності.

Біографії авторів

О. З. Скакун, Івано-Франківський національний медичний університет, Україна

аспірант каф. внутрішньої медицини № 2 та медсестринства

Н. M. Середюк, Івано-Франківський національний медичний університет, Україна

д-р мед. наук, професор, зав. каф. внутрішньої медицини № 2 та медсестринства

Посилання

World Health Organization. (2022). WHO COVID-19 dashboard. Website: https://covid19.who.int/

Hu, Y., Sun, J., Dai, Z., Deng, H., Li, X., Huang, Q., Wu, Y., Sun, L., & Xu, Y. (2020). Prevalence and severity of corona virus disease 2019 (COVID-19): A systematic review and meta-analysis. Journal of Clinical Virology, 104371. https://doi.org/10.1016/j.jcv.2020.104371

Pranata, R., Lim, M. A., Huang, I., Raharjo, S. B., & Lukito, A. A. (2020). Hypertension is associated with increased mortality and severity of disease in COVID-19 pneumonia: A systematic review, meta-analysis and meta-regression. Journal of the renin-angiotensin-aldosterone system : JRAAS, 21(2), 1470320320926899. https://doi.org/10.1177/1470320320926899

Huang, I., Pranata, R., Lim, M. A., Oehadian, A., & Alisjahbana, B. (2020). C-reactive protein, procalcitonin, D-dimer, and ferritin in severe coronavirus disease-2019: a meta-analysis. Therapeutic advances in respiratory disease, 14, 1753466620937175. https://doi.org/10.1177/1753466620937175

Dhar, S. K., Vishnupriyan, V., Damodar, S., Gujar, S., & Das, M. (2021). IL-6 and IL-10 as predictors of disease severity in COVID-19 patients: results from meta-analysis and regression. Heliyon, 7(2). e06155. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2021.e06155

Ma, A., Zhang, L., Ye, X., Chen, J., Yu, J., Zhuang, L., Weng, C., Petersen, F., Wang, Z., & Yu, X. (2021). High Levels of Circulating IL-8 and Soluble IL-2R Are Associated With Prolonged Illness in Patients With Severe COVID-19. Frontiers in immunology, 12, 626235. https://doi.org/10.3389/fimmu.2021.626235

Mehta, P., McAuley, D. F., Brown, M., Sanchez, E., Tattersall, R. S., Manson, J. J., & HLH Across Speciality Collaboration, UK (2020). COVID-19: consider cytokine storm syndromes and immunosuppression. Lancet, 395(10229), 1033 1034. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30628-0

Kaushal, K., Kaur, H., Sarma, P., Bhattacharyya, A., Sharma, D. J., Prajapat, M., Pathak, M., Kothari, A., Kumar, S., Rana, S., Kaur, M., Prakash, A., Mirza, A. A., Panda, P. K., Vivekanandan, S., Omar, B. J., Medhi, B., & Naithani, M. (2022). Serum ferritin as a predictive biomarker in COVID-19. A systematic review, meta-analysis and meta-regression analysis. Journal of critical care, 67, 172-181. https://doi.org/10.1016/j.jcrc.2021.09.023

Cheng, L., Li, H., Li, L., Liu, C., Yan, S., Chen, H., & Li, Y. (2020). Ferritin in the coronavirus disease 2019 (COVID-19): A systematic review and meta-analysis. Journal of clinical laboratory analysis, 34(10), e23618. https://doi.org/10.1002/jcla.23618

Kaur, D., Singh, H., Kaur, M., Bedi, G. K., & Sibia, R. P. S. (2020). Evaluation of serum ferritin levels in patients of hypertension. International Journal of Clinical Biochemistry and Research, 7(3), 317-319. https://doi.org/10.18231/j.ijcbr.2020.068

He, A., Yang, X., Ding, Y., Sun, L., Shi, M., & Li, R. (2022). The association between serum ferritin and blood pressure in adult women: a large cross-sectional study. Clinical and experimental hypertension, 44(6), 523-529. https://doi.org/10.1080/10641963.2022.2079667

Ministry of Health of Ukraine. (2022, February 22). Protokol "Nadannia medychnoi dopomohy dlia likuvannia koronavirusnoi khvoroby (COVID-19)" [Protocol "Providing medical aid for the treatment of coronavirus disease (COVID-19)" (No. 358)]. https://www.dec.gov.ua/wp-content/uploads/2022/02/2020_762_protokol_covid19.pdf

Shakaroun, D. A., Lazar, M. H., Horowitz, J. C., & Jennings, J. H. (2023). Serum Ferritin as a Predictor of Outcomes in Hospitalized Patients with Covid-19 Pneumonia. Journal of intensive care medicine, 38(1), 21-26. https://doi.org/10.1177/08850666221113252

Carubbi, F., Salvati, L., Alunno, A., Maggi, F., Borghi, E., Mariani, R., Mai, F., Paoloni, M., Ferri, C., Desideri, G., Cicogna, S., & Grassi, D. (2021). Ferritin is associated with the severity of lung involvement but not with worse prognosis in patients with COVID-19: data from two Italian COVID-19 units. Scientific reports, 11(1), 4863. https://doi.org/10.1038/s41598-021-83831-8

Ji, D., Zhang, D., Chen, Z., Xu, Z., Zhao, P., Zhang, M., Zhang L., Cheng G., Wang Y., Yang G., Liu H., Li B., Ji J., Lau G., & Qin E. (2020). Clinical Characteristics Predicting Progression of COVID-19 (2/17/2020). SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.3539674

Ahmed, S., Ansar Ahmed, Z., Siddiqui, I., Haroon Rashid, N., Mansoor, M., & Jafri, L. (2021). Evaluation of serum ferritin for prediction of severity and mortality in COVID-19- A cross sectional study. Annals of medicine and surgery (2012), 63, 102163. https://doi.org/10.1016/j.amsu.2021.02.009

Chen, J., He, Z. X., & Wang, F. K. (2022). Evaluation of ferritin level in COVID-19 patients and its inflammatory response. Applied nanoscience, 1-7. Advance online publication. https://doi.org/10.1007/s13204-021-02115-9

Gandini, O., Criniti, A., Gagliardi, M. C., Ballesio, L., Giglio, S., Balena, A., Caputi, A., Angeloni, A., & Lubrano, C. (2021). Sex-disaggregated data confirm serum ferritin as an independent predictor of disease severity both in male and female COVID-19 patients. The Journal of infection, 82(3), 414-451. https://doi.org/10.1016/j.jinf.2020.10.012

##submission.downloads##

Опубліковано

2023-03-06

Номер

Розділ

Оригінальні дослідження